Uzman ismin açıklamalarına göre dizlerinin, ayaklarının ve ellerinin alacalı mavimsi-mora dönüşmesi gibi bazı belirtiler oldukça dikkat çekiyor.
Ölüm yaklaştığında kişi hayattan geri çekilebilir ve genellikle kendisini mutlu eden şeyleri yapmaktan uzak durur.
Diğer işaretler arasında, kişinin daha az yemek yemesi ve içecek tüketmesi bulunmaktadır. Yaşlı insanlar bu süreçte daha az konuşmaya eğilimliyken, küçük yaştaki bir birey bunun tersini yapabilir ve çok daha fazla konuşabilir.
Daha belirgin olan belirtiler, vefat etmeden bir ila iki hafta öncesinde ortaya çıkar. Bu noktada uzmanlar "kişi kendini sürekli yorgun ve bitkin hissedebilir, o kadar çok halsiz olabilir ki yatağından çıkamaz" derken uyku düzeninde bir değişiklik yaşayabileceklerini söylediler.
Bu noktada ayrıca kişinin iştahında azalma ve çok az sıvı tüketme eğilimi gösterebileceği bildirildi.
Kan basıncında, solunumda ve kalp atış hızında yaşanan değişiklikler de belirtiler arasında gösteriliyor. Zihinsel değişiklikler, kafa karışıklığını veya kişinin bir çeşit sersemlemiş gibi görünmesini ve halüsinasyonları da bu buldular arasında yer alabilir.
Her insanda süreç farklı olsa da, palyatif bakım uzmanları, semptomları ne olursa olsun sevilen birinin yanında olmanın önemli olduğunun altını çiziyor.
İngiltere'nin en büyük yaşam sonu yardım kuruluşu Marie Curie, kişinin kendisiyle konuştuğunda veya onlara dokunduğunda yanıt vermeyebileceğini, ancak yine de sizi hissedebileceğini veya duyabileceğini ve varlığınızla rahatlayabileceğini söylüyor.
Kurumunun tavsiyeleri, veda etmek için doğru zamanın ne zaman olduğu konusunda da yakınlarının endişelenmesine gerek olmadığını içeriyordu.
Bunun yerine, ailelerin "kişi için en uygun olanı yapmasını" tavsiye etti.
"Bazı insanlar beklenenden daha çabuk kötüleşir. Bu yüzden aile üyenize veya arkadaşınıza söylemek istediğiniz bir şey varsa, bunu o anda söylemeniz önemlidir. Diğer aile veya arkadaşlarınızdan sevdiklerinizi ziyaret etmelerini veya vedalaşmalarını isteyebilirsiniz. Bazı kişiler ise ziyaretçiler arasında dinlenmek için zamana ihtiyaç duyar ve büyük bir insan grubu geldiğinde bu durumu bunaltıcı bulabilirler. Diğer kişiler ise etrafta insanların olmasını rahatlatıcı bulabilir."
İnsanlar son saatlerine yaklaştıkça, "dizlerindeki, ayaklarındaki ve ellerindeki derileri" "benekli mavimsi-mor"a dönebilir ve nefes almakta zorluk çekmeye başlayabilirler. Bu noktada vücut ısıları düşebilir ve idrara çıkmayı ve bağırsak hareketlerini durdurabilirler.
Sayfa başına git
