'Bozkırın Tezenesi' Neşet Ertaş

'Bozkırın Tezenesi' olarak tanınan halk ozanı, Abdallık geleneğinin son temsilcilerinden Neşet Ertaş'ın hayatı 'Garip Bülbül, Neşet Ertaş' adlı iki ciltlik kitaptan uyarlanan senaryoyla beyaz perdeye aktarılacak. Peki Neşet Ertaş kimdir?

TURKTIME / Eserlerinde “Garip” mahlasını kullanan ve "Bozkırın Tezenesi" olarak ünlenen Neşet Ertaş, çoğunlukla gurbette diyardan diyara dolaşarak geçirdiği yaşamına dair felsefesini bir dörtlükte şöyle dile getirmiştir: "Hakk bildiğim yoldan ayrı gitmedim/ İnsanı insandan ayırt etmedim/ Gönülleri kırıp can incitmedim/ Bir Garip sazımı çaldım giderim" 

Ertaş’ın felsefesinin merkezini insan gönlünü temel alan, gönül ehli kâmil insan olma yolundaki bir öz yaklaşım belirler. “Ayaklarınızın turabı, gönüllerinizin hızmatçısı, dertlerinizin ortakçısıyım.” sözü her fırsatta dile getirdiği düsturudur. Bu yolda ilk örneği ise hayatı, sanatı ve "Engin gönül ile Hakk’a niyazı öğrendim." dediği babası, ustası Muharrem Ertaş’tır. 

Neşet Ertaş’ın müziğinde doğumdan ölüme kadar karşılaşılan her durumun görüldüğü bir konu çeşitliliği vardır. Söyleyeceklerini yabancılaşmadan uzak, en sade biçimiyle söyler. Dil, gelenekten ve kök duygudan kopmamış, yabancılaşmadan uzak, herkesin anlayacağı açıklıkta saf ve temiz bir Türkçedir. Bu durum Abdal dervişlerin dil misyonerliğinin Ertaş’ta sürüyor olmasının göstergelerindendir.

Neşet Ertaş icrasının en önemli özelliklerinden biri doğaçlamadır. Ertaş, bir eseri her çalışında farklı hisseder ve adeta yeniden inşa ederek bir öncekinden farklı bir esere dönüştürür. Tekrara düşmeden, sürekli yenilediği doğaçlama icra, onun görkemli sanatının en önemli yönlerindendir. Anadolu saz ve söz sanatının zirvesine yürüdüğü zorlu yolda nerede yaşarsa yaşasın bağlılıktan bir an bile kopmadığı özü ile hep aynı yol, inanç ve ifadeyle atılımlar gerçekleştirmiştir. 

Neşet Ertaş’ın sanat yaşamında etkilendiği ilk kişi babası aynı zamanda ustası da olan Muharrem Ertaş’tır. Ertaş, Muharrem Usta’dan başka Bayram Aracı, Kayserili Ahmet Gazi Ayhan, Tercanlı Âşık Davut Sularî gibi sanatkârlardan etkilenmiş, Âşık Mahzuni ve Âşık Veysel’e karşı da ayrı bir muhabbet beslemiştir.

NEŞET ERTAŞ KİMDİR?

Neşet Ertaş, 1938 yılında Kırşehir’in Çiçekdağı ilçesinde dünyaya geldi. Neşet Ertaş, Türk halk ozanı ve halk müziği şarkıcısıdır. Abdallık geleneğinin son büyük temsilcisidir. Yaşar Kemal, Ertaş'ı “Bozkırın Tezenesi” olarak adlandırmıştır.

Neşet Ertaş, Kırşehir ve ardından 2 yıl da Kırıkkale'de bulunduktan sonra 1957 yılının sonunda İstanbul'a gelerek Şen Çalar Plak'ta ilk plağını Neden Garip Garip Ötersin Bülbül adı ile babası Muharrem Ertaş'a ait bir türküyle çıkarır.

Halk tarafından çok beğenilen bu plağı diğer plak, kaset ve halk konserleri takip eder. 2 yıl İstanbul'da çalıştıktan sonra Neşet Ertaş Ankara'ya yerleşir ve sahne hayatına burada devam eder. 1962'de İzmir Narlıdere'de askerliğini yapar.

Askerliğini yaptıktan sonra Ankara'da çalıştığı gazinoda Leyla isminde bir kızla tanışır ve hemen evlenir. Babası Muharrem Ertaş, Neşet'in bu evliliğine şiddetle karşı çıkar. Bu olaylardan sonra Neşet Ertaş ve Muharrem Ertaş uzun yıllar konuşmazlar.

Neşet Ertaş ve Leyla Ertaş'ın bu evlilikten Döne, Canan adında iki kız ve Hüseyin adında bir erkek çocukları olur. 7 yıl evli kaldıktan sonra 1970'lerin başlarında ayrılırlar. 1978 yılında alkol ve sigara kullanımından dolayı parmaklarından felç geçirir ve işsiz kalır. Kardeşinin daveti üzerine Almanya'ya gider. Tedavi olur. Çocuklarının eğitimi ve sanatsal çalışmalarından dolayı uzun bir süre Almanya'da kalan sanatçı, 2000 yılında İstanbul'da verdiği konserle sahne hayatına geri dönmüştür.

25 Eylül 2012 tarihinde İzmir'de tedavi gördüğü hastanede ileri evrede prostat kanseri nedeniyle yaşamını yitirmiştir. Cenazesi Kırşehir Bağbaşı Mezarlığında toprağa verilmiştir.

Mezarı ise babası Muharrem Ertaş'ın yanındadır. Mezar taşında ise ”Sakin ol ha, insanoğlu. İncitme canı, her can bir kalp, Hakk'a bağlı. İncitme canı, incitme.” yazılıdır.

ALBÜMLERİ

1957 – Neden Garip Garip Ötersin Bülbül

1960 – Gitme Leylam

1979 – Türküler Yolcu

1985 – Sazlı Oyun Havaları

1987 – Türkülerle Yaşayan Efsane Deyişler Bozlaklar Türküler

1988 – Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde

1988 – Kendim Ettim Kendim Buldum

1988 – Kibar Kız

1989 – Hapishanelere Güneş Doğmuyor

1989 – Sazlı Sözlü Oyun Havaları

1990 – Gel Gayri Gel

1992 – Şirin Kırşehir

1993 – Kova Kova İndirdiler Yazıya

1995 – Seçmeler 2

1995 – Seçmeler 3

1995 – Seher Vakti

1995 – Altın Ezgiler 3

1995 – Benim Yurdum

1997 – Nostalji 1

1998 – Ölmeyen Türküler 2

1999 – Ölmeyen Türküler 3

1998 – Gönül Yarası

NEŞET ERTAŞ KÜLLİYATI

1999 – Zülüf Dökülmüş Yüze 1 Kayıt tarihi:1969-1974

1999 – Gönül Dağı 2 Kayıt tarihi: 1969-1974

1999 – Mühür Gözlüm 3 Kayıt tarihi: 1969-1974

1999 – Zahidem 4

1999 – Neredesin Sen

2000 – Garibin Dünyada Yüzü Gülemez 5 Kayıt tarihi: 1969-1974

2000 – Niye Çattın Kaşlarını 6 Kayıt tarihi: 1969-1974

2000 – Çiçekdağı 7 Kayıt tarihi: 1969-1974

2000 – Ayaş Yolları 8

2000 – Sevsem Öldürürler 9 Kayıt tarihi: 1974-1986

2000 – Ağla Sazım 10 Kayıt tarihi: 1974-1986

2000 – Hata Benim 11

2001 – Dostlara Selam 12

2001 – Sabreyle Gönül 13

2002 – Yar Gönlünü Bilenlere 14

2002 – Vay Vay Dünya 15

2003 – Gurban Olduğum

2008 – Neşet Ertaş 2008

BELGESEL

Can Dündar, Garip: Neşet Ertaş Belgeseli, Kalan Müzik

TRT İç Yapım, Bozkırın Tezenesi, TRT

Cine5 İç Yapım, Portreler Neşet Ertaş belgeseli, Cine5