PAYLAŞ 

M. Kürşat Türker

 Dünya psikiyatri camiası paylaşılmış psikoz vaka örneklerine nadir de olsa aşinadır.., Diğer yandan çoğul katılımlı vaka örnekleri hususunda yeterli teorik çalışma yapıldığını söyleyemeyiz.., Amiyane tanımlamada delilik dediğimiz hastalık türünün bilimsel terim karşılığı " Psikoz" olup , insanların gerçeklik algısını yitirmeleri , akli melekelerin dağılmasına mukavemet etme kabiliyetinden yoksun kalmalarını anlatır.., Paylaşılmış psikoz olgularında ise ; Psikotik yaşantı örüntüsüne sahip bir bireyin, kendi korku ve kaygı hislerini sahiplenebilecek bir kitle üzerinde telkin yoluyla hegemonya kurmasını anlatır. Tanımlanan vakalarda kitle ortalama 4-8 kişiden ibaret olup , öncelikle yakın akraba ve ahalinin karşılaştığı bir durumdur. Psikoz hastalığından muzdarip şahıslarda görünen tanımlanmış bazı arazlara değinmek yerinde olacaktır ; 
 GRANDİYÖZ HEZEYANLAR : Kişinin kendisini Tanrı ya da doğa tarafından seçilmiş üstün vasıflı nadide insan olarak görmesi durumudur. Hezeyanlar kabardığında megalomani denizinde nefessiz uzun süre vakit geçirilmesi de mümkündür..
 PERSEKÜSYON HEZEYANLARI  :  Takip edildiği , izlendiği ya da zarar göreceğine dair sanrılar olup , kısmi olarak grandiyöz hezeyanlarla kol kola yürürler.
 REFERANS HEZEYANLARI : Kişinin gerek kendi yaşantısındaki olumsuzluk ve talihsizlikleri , gerekse de yakın toplumsal birlikteliklerinin olumsuzluklarını bir kişiye ya da düşünceye yükleme davranışına sebep olur.., Bu düşünce akıl torbasında şekillenmiş çeşitli verilerle desteklenir. Referanslar ; zaman , durum ve kaygı öğesinin yer değiştirmesi ile değişebilir, bir zaman sonra bir başka kişi ya da düşünce dünyanın talihsizliklerine mihmandar olabilir. Bu hezeyan türü de perseküsyon hezeyanları ile kol kola seyreder..,
                                  Anlatılan belli başlı hezeyanlara ek olarak erotomanik hezeyanlar da görülebilir ki ; kişinin kendisini olduğundan çok daha etkileyici hissettiği , ünlü insanların da aslında ona aşık sıradan insanlardan fazlası olmadığı gibi gerçek dışı düşünceler görülebilir. Cinsel fantezi alemi zenginleşebilir. Hatta bazı vaka örneklerinde ; kişinin karşılaştığı insanları çıplaklığa davet ettiği üzerindeki giysisini çıkarmayı teklif ettiği de vakidir.. Hezeyanlar yoluyla düşünce aleminde bazı keskin değişikler olan bireylerde ek olarak ses , görüntü , tat , koku ve dokunma halüsinasyonlarının mevcut olması Psikoz tanısını sağlamlaştırır..
                                 Paylaşılmış psikoz olgularında , yukarıda da bazı özelliklerine değindiğimiz psikotik özellikli bir bireyin  telkin ve hitabet yeteneklerinin kuvvetli olması , zeka düzeyinin ortalama üstü olması gibi durumlarda hezeyanlarını paylaştığı kitleyi de kendi düşünce eksenine çekmesi , ikna ettiği yakın çevresi ile artık ortak bir hezeyan torbasından hayatını idam ettirmesi söz konusu olur.
 ÇOĞUL KATILIMLI PAYLAŞILMIŞ PSİKOZ : Telkin kuvveti tartışmasız şahsın , arkasına istekli kalabalıkları da alarak , hezeyanlarının önderliğinde giriştiği tarihin şahitlik alanındaki eylemler ve toplumsal devinimlerin bütünü çoğul katılımlı paylaşılmış psikoz kategorisine girer. ( Tanım şahsıma aittir ).  Kitle bazen yüz binler ve bazen de milyonları içine alabilecek derecede genişleyebilir. Vaka örneği olarak alacağımız Hitler , hemen herkesin aşina olduğu , ancak ne tür bir psikopat olduğu konusunda yeterli bir fikre sahip olunamayan vakadır.., Bu minvalde İskender , Atilla , Cengiz han , Mussolini , Franco , Pontius Platus, Stalin incelenebilecek zengin dünya mirasları arasındadır.., Bu geniş katılımlı Psikoz mizansenlerinde İç ve dış savaş durumu , devrim ya da ihtilal  ,hikayenin ya başında ya da sonunda karşılaşılabilecek durumlardır.., Çoğu geniş katılımlı psikotik sürecin bitiminde halk , biraz da şaşkınlık tezahürleri ile hezeyanlarını ödünç aldıkları liderlerinin hazin sonlarına tanıkonulmaz bir nisyan birlikteliğinde alkış tutar ..!
ANALİZ   :  Hitler, hastalığının ilk belirtileri başladığında Fransız ressamlar yüzünden önce Fransızların tamamına düşman olarak sakat düşünce hayatına adım atmış, sonra milli ruhu sabote edip işçi sınıfı devleti vadettiğinden komünizmi dart tahtasına yerleştirmiştir. Sonra Marx'ın Yahudi olduğu bilgisi ile Yahudiliği tüm dünyadaki bütün kötülüklerinin birincil sorumlusu haline getirmiştir.. Tüm bu değişimler 4-5 yıllık bir süreçte cereyan etmiştir.. Kavgam kitabı kadar popüler olmamış ;  " Komünistler ve beynelmilel Yahudi " adlı kitabında aslında psikotik durumu hakkında bilgiler de verir ; " Komünizmin nihai gayesi Yahudi olmayan bütün devletleri yıkmaktır ".. Bahsettiği dönemde Yahudi bir devlet yoktur. İlkel düşün örüntüsü burada açığa çıkmaya başlar. Yahudileri yalanın büyük üstadı sayar . Kitapta verem , veba ya da sülük gibi benzetmelerle ayağa oynar.,  Hakiki deha yaratılıştandır , terbiye ya da tahsilden bağımsızdır derken , aslında direkt kast eder.., Yakışıklı ve fizik üstünlüğü olan Almanlar dururken genç kızların Yahudilerle evlenmesi ise kendisini Orlando Bloom zanneden , ancak Avrupa'da doğmuş bir pigme olduğunu yok sayan hitler'in gençlik döneminin derin içerlemelerindendir.. Arkasına demokratik seçim sonucunda milyonları takan hitler  kendi psikozunu toplumsallaştırırken en önemli avantajını da bilmektedir.., Tüm paylaşılmış psikozların ortak noktası  kitlenin sosyal izolasyondan gelmesidir ki ; Almanya birinci cihan harbinden sonra Avrupa ve dünyadan izole edilerek adeta sonrasında gelecek sosyal felaketin sorumlusu yapılmıştır. Ve bu arada çoğul katılımlı paylaşılmış psikoz vaka örneklerinin yer bulduğu dünya tarihi yapıtlarında görülmektedir ki bu tip psikotik sürecin ömrü 12 - 18 yıla kadar değişmektedir.., İşte hemen tüm çoğul katılımlı paylaşılmış psikoz vakalarında liderin kudreti üzerine hitler kitabında doğru tespiti de yapar ; " Büyük kütlenin gerek idrak kabiliyeti gerekse de hafızası çok zayıftır ".., Ve bizzat Hitler'in şahsında kanıtlanmaktadır ki ; psikotik lider tiplerinin en önemli ortak özelliği propaganda dâhisi olmalarıdır ...!