ŞAŞIRMAK

Ülkemizde karşılığı olmayan bir kelimedir ‘şaşırmak’. Dilimize pelesenk olsa da içimizde bir hükmü yoktur aslında..

Şaşırmak, salt bir kelimeden ibaret değildir. Fizyolojik değişkenlik göstermelidir vücut, insan şaşırdığında. Beden dili değişmelidir, tüyler ürpermelidir mesela.

Kaliforniya Üniversitesi araştırmacılarından Dacher Keltner: İnsanın anlamakta zorlandığı bir şeyle karşılaştığında yaşadığı, hayret ile korkunun birleşimi olan bir duygudur.

Diye tanımlıyor şaşkınlığı.

Hayret ve korku..

Bir insan / toplum ‘hayret ve korkuyla’ karşıladığı durumu kolay unutur mu?

Unutmaz.

O vakit aslında şaşırmıyoruz, şaşırdığımızı sandığımız vakaya.

Bizde şaşırmak ‘Nasılsın ?’ demek gibi. Formaliteyi yerine getirmekten, görev savmaktan ibaret.

‘Nasılsın?’ dan sonra, asıl mevzuya yatay geçiş yapılır seri bir şekilde. ‘Nasılsın?’ o cümlenin içinde görevini tamamlamış zarif bir obje.

Şaşırmak; dilimize dimağımıza ziyan bi’ kelime.

Geçtiğimiz aylarda binlerce erkekten oluşan öbek öbek Afganlı kafile, yurda ellerini kollarını sallayarak giriş yaptılar.

Şaşırmış gibi yaptıysak da, şaşırmadık aslında. Unuttuk çoktan.

Her hafta ortaya çıkan beş, on, on beş maaşlı vefakâr sayın yetkililer. Eşini, çocuğunu, dostlarını etrafında istihdam eden azimkâr bürokratlar..

Var mı birinin ismini hatırlayan ?

Gençlerden bahsetti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı: ‘Türkiye’den kaçmak istiyorlar’ diye bakmamak lazım. Gençler dünyayı tanımak istiyorlar. Dünyayı tanıyacak bilgiye ve donanıma sahipler.

Dedi.

Konyalı Yusuf, kapılar sığınmacılara açılınca Suriyeli gibi araya karışıp kapağı Avrupa’ya atmak isterken Yunan askerinden boşuna mı dayak yedi ?

İş bulmak değildi de, Avrupa’yı tanımak, müzelerini gezmek miydi derdi ?

Şaşırmış gibi yaptık..

Diyanet İşleri; baldızla ilişki nikâhı bozmaz diye buyurmuş fetvalar kitabında. Aynı Diyanet İşleri yengeç, ıstakoz, karides, kalamar haram dedi.

Baldızla ilişkinin nikâha zararı yok ama, Allah’ın midyesi haram..

Şaşırmayacaksın buna, ‘günaydın’ kelimesinin cahiliye âdeti olduğu fetvasına şaşırmadıysan.

Normal şartlarda dudak ısırılarak şaşılacak şeyler o kadar normal hale geldi ki; artık şaşırılmayacak şeye şaşırıyoruz.

Mesela Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin düzenlediği çelik boru ihalesini canlı yayında 164 bin kişi izledi.

Boru ihalesini canlı yayında izleyen kaç ülke var acaba ? Mal / hizmet alımının şeffaf yapılmasını izler olduk ağzımız ayrık..

Bir durumun anormal olması için, ona şaşırmak için az rastlanır olması gerek. Normal olmayan şeyler enflasyonu olduğu için memleket, anormal olana şaşırmıyoruz normal olarak.

Dolar biraz hareketlendi diye hükümet cenahında bi’ tedirginlik..

Dolar 10 liraya dayanınca vatandaş şaşıracak sanıyor iktidar. Sanıyor ki ahali korkuya gark olacak, paniğe kapılacak..

Endişeye mahal yok;

Vakıf Bankası’nın yönetimine ortaokul mezunu pehlivan atamışsın, şaşırmamış.

Dolar on liraya dayandığında mı şaşıracak ?