ABD'nin Ortadoğu'daki baş ağrısı 'İRAN'

ABD Başkanı Joe Biden, Ortadoğu'da ABD'nin rakibi olarak gördüğü İran'a karşı son 20 yıldır uygulanan ve başarısızlıklarla sonuçlanan stratejiler sonrası yeni bir strateji geliştirmek istiyor. Uygulanacak yeni strateji ile İran'ın bölgesel gücünü kırması hedefleniyor. Peki bu mümkün mü?

TURKTIME / İran, her ABD başkanının ilgilenmesi gereken öncelikli konuları arasındaki yerini koruyor. Günümüze kadar hiç bir ABD Başkanı, İran'ın Ortadoğu'daki yayılmacı politikalarıyla başa çıkacak uygun ve uzun vadeli bir strateji geliştirmedi.

Son ABD Bakanı Joe Biden'ında öncelikli konuları arasında İran bulunmakta. Biden'ın görünürdeki avantajı daha önceki ABD başkanlarının başarılarından ve başarısızlıklarından ders çıkararak yeni bir strateji oluşturması. 

2001 ile 2009 arasında ABD başkanlık görevini yürüten George W. Bush, İran'ı kötülüğün bir parçası olarak görmüş ve stratejisinide bu doğrultuda oluşturmuştu. Ancak Irak'ı işgal ederek, İran'ın bölgedeki hakimiyetinin güçlenmesine neden olmuştu.

ABD'nin İran ile yaptığı 2015'deki nükleer anlaşma, W. Bush'un selefi Barack Obama'nın en önemli dış politika başarısıydı, ancak anlaşma hem kusurlu hem de sınırlıydı. Anlaşma, İran'ın nükleer hedeflerine ulaşmasını yaklaşık on yıl ertelesede, soruna kalıcı bir çözüm üretemedi ve İran'ın bölgedeki yayılmacı dış politikasının önüne geçemedi.

Obama'nın selefi Donald Trump, Obama'nın tam aksi yönde bir strateji geliştirdi. 2018'de Nükleer Anlaşma'dan uzaklaştı ve kapsamlı bir baskı stratejisini uyguladı. Ancak yaptırımlar İran için ekonomik zorluklar yaratırken, Tahran'ın bölgesel politikalarının daha sert olmasına neden oldu. 

BIDEN ÖNEMLİ DERSLER ÇIKARDIĞINDA ISRARCI

Biden ise Trump'ın tersine baskı stratejisiyle değil açıkça nükleer diplomasiyi ve hatta 2015 anlaşmasını yeniden canlandırmak istiyor, ancak yaptığı açıklamalarda, Obama yaklaşımının başarısızlıklarından ve nihayetinde çöküşünden önemli dersler çıkarıldığı konusunda ısrarcı.

Görünen, anlaşmanın yeniden canlandırılması ve hatta 'düzeltilmesi' Washington'u son 20 yıldır uygulanan ve başarısızlıkla sonuçlanan stratejiye yeniden hapsedecektir. Biden'ın nükleer anlaşmaya dönme hedefi, kendi başına bir amaç olmadığı sürece bu çerçeveye güzel bir şekilde uyuyor.

ABD, İran'ın bölgedeki yayılmacı politikasını durdurmak istiyorsa 'Nükleer Anlaşma'nın da içinde olduğu çok daha geniş bir diplomatik ilişki geliştirmeli. Diplotatik ilişkiler sadece İran ile değil İran'ın yayılmacı politikalarını durduracak bölgesel güçleride kapsamalı. Bu doğrultuda oluşturulacak stratejinin anahtarları zaman.